روزنامه آمریکایی «نيويورک تايمز» به مناسبت اکران عمومی فيلم ايرانی «شرایط» یا «circumstance» در شهرهای آمريکا نگاهی دارد به ماجراهای اين فيلم و در خلال گفت و گو با سارا کاظمی هنرپيشه جوان و ايفاگر شخصيت اصلی داستان، به جنبه هايی از زندگی به اصلاح ممنوعه يا زيرزمينی اين نسل در ايران می پردازد که گوشه هايی از آن در اين فيلم منعکس شده است.
داستان فيلم براساس دلدادگی دو دختر نوجوان به يکديگر در يک رابطه عاشقانه همجنسگرا و مشکلاتی است که چنين رابطه ای در فضای فعلی ايران با آن مواجه است.
سارا کاظمی می گويد: قبل از آنکه کار در اين فيلم را شروع کند برای آخرين بار از فرانسه، محل اقامت خود به ايران رفت تا با اقوام، دوستان و کشوری که به آن عشق می ورزد خداحافظی کند. او می دانست که پس از بازی در اين فيلم ديگر نخواهد توانست به ايران باز گردد.
سارا کاظمی نقش يکی از اين دو نوجوان را به نام «شيرين» ايفا می کند.
بازيگر نقش «عاطفه» نوجوان ديگر، نيکول بوشهری است. نويسنده و کارگردان فيلم، مریم کشاورز، سينماگر ايرانی ساکن آمريکا است.
اين فيلم با بودجه ای قريب به يک ميليون دلار تهيه شده است و با توجه به محدوديت های موجود در ايران بخش اعظم آن در يکی از کشورهای خاورميانه فيلمبرداری شده است.
مريم کشاورز در مصاحبه با نيويورک تايمز می گويد: «من هميشه به خودم به عنوان مترجمی بين دو جامعه ايران و آمريکا نگاه کرده ام. در تمام مدت زندگی ام به ايران رفته و برگشته ام. با ساختن اين فيلم می خواستم جنبه هايی از زندگی امروزی ايران را برای جهان خارج بازگو کنم. يکی از اين جنبه ها حالت دوگانگی در زندگی روزمره بسياری از جوانهاست، يک دنيای زيرزمينی در جامعه ايران وجود دارد و در اين فيلم من می خواستم اين دنيا را نشان دهم.»
بخش هايی از ماجراهای اين داستان شايد با زندگی افرادی مثل مريم کشاورز و ساير ايرانيانی که بين ايران و خارج از کشور زندگی می کنند، شباهت داشته باشد. گذشته از نويسنده و کارگردان فيلم، هر سه بازيگر جوان آن نيز فرزندان خانواده های ايرانی هستند که سال ها پيش به کشورهای غربی مهاجرت کرده اند.
به نوشته نيويورک تايمز مريم کشاورز نويسنده و کارگردان فيلم «شرایط» تلاش کرده که به جز چند جمله انگليسی تمام مکالمات به زبان فارسی باشد تا به گفته وی بيشترين حد تاثيرگذاری را بر جامعه مهاجران ايرانی داشته باشد. اما برای بازيگران جوانی که در خارج بزرگ شده و به فارسی متداول در چند دهه پيش عادت دارند گفت و گو به لهجه متداول امروزی و عبارات معمول در ميان نسل جوان ايرانی کار بسيار دشواری بود.
فيلم «شرایط» در جشنواره سينمای «ساندنس» در ماه ژانويه جايزه بهترین فيلم مورد پسند تماشاگران را دريافت کرد. مريم کشاورز می گويد به هيچ عنوان قصد نداشته که يک فيلم سياسی بسازد ولی در شرايطی که حکومت می کوشد تمام جنبه های خصوصی زندگی مردم را کنترل کند حتی زندگی خصوصی نيز به نوعی سياسی می شود.
اين فيلم در بيروت ساخته شده که به گفته بازيگران آن به حد کافی حال و هوای مشابهی با ايران داشت. در عين حال تهيه کنندگان فيلم نگران بودند که گروه حزب الله از جزييات کار آنها با خبر شده و برای آنها مشکل بيافريند.
يکی از تهيه کنندگان فيلم می گويد: «در شرايط حساس و متغيری مثل لبنان ما مجبور بوديم ملاحظاتی را در نظر بگيريم. ابتدا فکر کرديم که شايد بايد در مضامين جنسی و بحث برانگيز داستان تغييراتی داد ولی در نهايت متوجه شديم که برای پرهيز از هرگونه خطر بهتر است ايرانی بودن داستان را به کل پنهان نگاه داريم. بنابر اين يک نسخه دستکاری شده از سناريو را به مقامات لبنانی ارائه داديم.»
با اين همه در مواردی توليد اين فيلم با مشکل روبرو شد. در يکی از آخرين روزهای توليد، پليس صحنه فيلمبرداری را تعطيل کرد با اين تصور که گويا يک فيلم پورنوگرافيک در حال ساخت است.
مريم کشاورز نويسنده و کارگردان فيلم «شرایط» در پايان مصاحبه با نيويورک تايمز می گويد:
«تجربه ساختن اين فيلم مثل زندگی بسياری از خانواده ها در شرايطی نظير ايران است که می کوشند برای زندگی خصوصی خود يک حريم امن و مطمئن بسازند. در فيلم من نيز اين موضوع محوری است. اين فيلم نوعی ارزش گذاری به عشق است، عشقی که در عين حال تراژدی است.
چون هر نوع عشق و هر تجسمی از عشق همواره مورد حمله قرار می گيرد و در نهايت مجبور به سازش می شود.»
داستان فيلم براساس دلدادگی دو دختر نوجوان به يکديگر در يک رابطه عاشقانه همجنسگرا و مشکلاتی است که چنين رابطه ای در فضای فعلی ايران با آن مواجه است.
سارا کاظمی می گويد: قبل از آنکه کار در اين فيلم را شروع کند برای آخرين بار از فرانسه، محل اقامت خود به ايران رفت تا با اقوام، دوستان و کشوری که به آن عشق می ورزد خداحافظی کند. او می دانست که پس از بازی در اين فيلم ديگر نخواهد توانست به ايران باز گردد.
سارا کاظمی نقش يکی از اين دو نوجوان را به نام «شيرين» ايفا می کند.
بازيگر نقش «عاطفه» نوجوان ديگر، نيکول بوشهری است. نويسنده و کارگردان فيلم، مریم کشاورز، سينماگر ايرانی ساکن آمريکا است.
اين فيلم با بودجه ای قريب به يک ميليون دلار تهيه شده است و با توجه به محدوديت های موجود در ايران بخش اعظم آن در يکی از کشورهای خاورميانه فيلمبرداری شده است.
مريم کشاورز در مصاحبه با نيويورک تايمز می گويد: «من هميشه به خودم به عنوان مترجمی بين دو جامعه ايران و آمريکا نگاه کرده ام. در تمام مدت زندگی ام به ايران رفته و برگشته ام. با ساختن اين فيلم می خواستم جنبه هايی از زندگی امروزی ايران را برای جهان خارج بازگو کنم. يکی از اين جنبه ها حالت دوگانگی در زندگی روزمره بسياری از جوانهاست، يک دنيای زيرزمينی در جامعه ايران وجود دارد و در اين فيلم من می خواستم اين دنيا را نشان دهم.»
بخش هايی از ماجراهای اين داستان شايد با زندگی افرادی مثل مريم کشاورز و ساير ايرانيانی که بين ايران و خارج از کشور زندگی می کنند، شباهت داشته باشد. گذشته از نويسنده و کارگردان فيلم، هر سه بازيگر جوان آن نيز فرزندان خانواده های ايرانی هستند که سال ها پيش به کشورهای غربی مهاجرت کرده اند.
به نوشته نيويورک تايمز مريم کشاورز نويسنده و کارگردان فيلم «شرایط» تلاش کرده که به جز چند جمله انگليسی تمام مکالمات به زبان فارسی باشد تا به گفته وی بيشترين حد تاثيرگذاری را بر جامعه مهاجران ايرانی داشته باشد. اما برای بازيگران جوانی که در خارج بزرگ شده و به فارسی متداول در چند دهه پيش عادت دارند گفت و گو به لهجه متداول امروزی و عبارات معمول در ميان نسل جوان ايرانی کار بسيار دشواری بود.
فيلم «شرایط» در جشنواره سينمای «ساندنس» در ماه ژانويه جايزه بهترین فيلم مورد پسند تماشاگران را دريافت کرد. مريم کشاورز می گويد به هيچ عنوان قصد نداشته که يک فيلم سياسی بسازد ولی در شرايطی که حکومت می کوشد تمام جنبه های خصوصی زندگی مردم را کنترل کند حتی زندگی خصوصی نيز به نوعی سياسی می شود.
اين فيلم در بيروت ساخته شده که به گفته بازيگران آن به حد کافی حال و هوای مشابهی با ايران داشت. در عين حال تهيه کنندگان فيلم نگران بودند که گروه حزب الله از جزييات کار آنها با خبر شده و برای آنها مشکل بيافريند.
يکی از تهيه کنندگان فيلم می گويد: «در شرايط حساس و متغيری مثل لبنان ما مجبور بوديم ملاحظاتی را در نظر بگيريم. ابتدا فکر کرديم که شايد بايد در مضامين جنسی و بحث برانگيز داستان تغييراتی داد ولی در نهايت متوجه شديم که برای پرهيز از هرگونه خطر بهتر است ايرانی بودن داستان را به کل پنهان نگاه داريم. بنابر اين يک نسخه دستکاری شده از سناريو را به مقامات لبنانی ارائه داديم.»
با اين همه در مواردی توليد اين فيلم با مشکل روبرو شد. در يکی از آخرين روزهای توليد، پليس صحنه فيلمبرداری را تعطيل کرد با اين تصور که گويا يک فيلم پورنوگرافيک در حال ساخت است.
مريم کشاورز نويسنده و کارگردان فيلم «شرایط» در پايان مصاحبه با نيويورک تايمز می گويد:
«تجربه ساختن اين فيلم مثل زندگی بسياری از خانواده ها در شرايطی نظير ايران است که می کوشند برای زندگی خصوصی خود يک حريم امن و مطمئن بسازند. در فيلم من نيز اين موضوع محوری است. اين فيلم نوعی ارزش گذاری به عشق است، عشقی که در عين حال تراژدی است.
چون هر نوع عشق و هر تجسمی از عشق همواره مورد حمله قرار می گيرد و در نهايت مجبور به سازش می شود.»
************************************
درست چهار سال بعد از اینکه آقای *محمود احمدی نژاد* در دانشگاه کلمبیا اعلام نمود که هیچ فرد همجنسگرایی در ایران وجود ندارد,خانم *مریم کشاورز* فیلم شجاعانه خود را درست میکند و در آن به زندگی دو لزبین میپردازد که در شرایط سخت و متعصبانه حاکم بر جامعه,سعی میکنند تا هویت و گرایش جنسی خود را علنی نمایند.
در فرهنگ ایرانی ها,صحبت کردن از مسایل خصوصی و موضوعات جنسی,با شک و تردید انجام میپذیرد و برای همین استکه صحنه های سکس بین این دو دختر لزبین در فیلم,برای همه بیننده های ایرانی کمی افراطی به نظر خواهد آمد.
کارگردان این فیلم,یک تبعیت ایرانی_آمریکایی دارد و نوع انتخاب صحنه ها در کشور لبنان,نوع آرایش دو شخصیت لزبین داستان فیلم و نیز لهجه غربی داشتن آنها باعث شده تا فیلم تا حدودی از واقعیت و طبیعی نگاری,فاصله داشته باشد.
با این حال,*شرایط*,یک فیلم بسیار هوشمندانه ای است و میتواند سبب گفتگو هایی در باره همجنسگرایی و زندگی زیرزمینی این افراد شود.برخی معتقد هستند که سیاست دولت ایران برای جدا کردن مردان و زنان در محیطهای عمومی و آموزشی,سبب سر درگمی و بحران دختران میگردد و چه توقعی برای رفتارهای اینچنین دختران وجود خواهد داشت وقتی که آنها تنها قادر با همصحبتی و یافتن دوست از میان دختران خواهد بود.
خانم *مریم ؟؟* / یک لزبین ایرانی / : ...برخی از صجنه های این فیلم را من در زندگی شخصی خود تجربه نموده ام اما با این حال,یک لزبین ایرانی نمیتواند از دیدن این فیلم لذت ببرد و یا با آن همذات پنداری نماید,اگرچه بسیاری از تماشگران ممکن است از دیدن این فیلم لذت بسیاری کسب نمایند.
...من به عنوان لزبینی که تا حدودی با فرهنگ و روش زندگی لزبین های ایرانی آشنایی دارد,معتقد هستم که در این فیلم بجای توجه بیشتر یه جنبه های مخفی زندگی لزبین ها,به رفتارهای فیزیکی و *پورنو* تمرکز نموده و حتی این روش را در صحنه های عاشقانه هم میتوان به عینه مشاهد نمود.
خانم *نگار مرتضوی* /یک لزبین ایرانی / : ...من در دبیرستانهای خودمان به وضوح میبینم که دختران ابتدا همدیگر را برای دوستی انتخاب میکنند اما این دوستی به ظاهر ساده,کم کم پیشرفت کرده و عاشقانه میگردد.شما حتی در خانواده های بسیار سنتی هم میتوانید ببینید که دختران,نسبت به احساساتی دارند اما دقیقا نمیتوانند آنرا توضیح بدهند.
خانم *عباس قلی زاده* / فمنیست / : ...برخی از فمنیستها و فعالان زن ایرانی,با دیدن این فیلم بسیار عصبانی شده بودند و اظهار میکردند که اگر چه ما به داشتن چنین فیلمهایی نیاز داریم اما فیلم *شرایط* در حال اغراق گویی و مصنوعی جلوه دادن موضوع روابط لزبین هاست.. .من میدانم که پیدا کردن دو دختر مقیم ایران که تمایل به بازی در چنین نقشهایی را داشته باشند,به سختی مقدور میباشد و برای همین هم این دو هنرپیشه اصلی فیلم,به طبیعی نشان دادن داستان فیلم لطمه وارد میکنند و روابط بین آنها هم حالتی اغراق گونه و غلیظ شده به نظر میرسد.اما این فیلم در جامعه ای که همجنسگرایی را به مرگ محکوم میکنند,یک محرک فکری خوبی میتواند باشد.
خانم جوانی از تهران : ...من بی صبرانه منتظر پیدا کردن یک کپی از این فیلم هستم.در حال حاظر,بسیاری از مردم در باره هویت و گرایش جنسی خود دچار ابهام هستند و من فکر میکنم که این فیلم باعث شهامت یافتن آنها نسبت به پیگیری و کشف واقعی چنین پرسش های خواهد گردید.در برخی از شهرهای بزرگ و خانواده های مدرن تر,حتی دختران برای اطمینان یافتن از هویت و گرایش جنسی واقعی خود,حداقل یکبار با یکی از همجنسان خود دارای سکس بوده اند و گاه برای اطمینان,آنرا تکرار کرده اند.http://www.thedailybeast.c
(( آقای *امید معماریان*,برنده قلم طلایی از جشنواره مطبوعات سال 2001 استکه با روزنامه هایی چون *حیات نو...وقایع اتفاقیه...شرق* همکاری میکرد.او در سال 2004 در شهر نیویورک به اجرای کنفرانسی در باره ایران اقدام نمود و همین امر باعث گردید تا در برگشت به ایران دستگیر و به زندان منتقل گردد و مدتی را در زندان بسر ببرد.))
مقاله ای در خصوص این فیلم
درست چهار سال بعد از اینکه آقای *محمود احمدی نژاد* در دانشگاه کلمبیا اعلام نمود که هیچ فرد همجنسگرایی در ایران وجود ندارد,خانم *مریم کشاورز* فیلم شجاعانه خود را درست میکند و در آن به زندگی دو لزبین میپردازد که در شرایط سخت و متعصبانه حاکم بر جامعه,سعی میکنند تا هویت و گرایش جنسی خود را علنی نمایند.
در فرهنگ ایرانی ها,صحبت کردن از مسایل خصوصی و موضوعات جنسی,با شک و تردید انجام میپذیرد و برای همین استکه صحنه های سکس بین این دو دختر لزبین در فیلم,برای همه بیننده های ایرانی کمی افراطی به نظر خواهد آمد.
کارگردان این فیلم,یک تبعیت ایرانی_آمریکایی دارد و نوع انتخاب صحنه ها در کشور لبنان,نوع آرایش دو شخصیت لزبین داستان فیلم و نیز لهجه غربی داشتن آنها باعث شده تا فیلم تا حدودی از واقعیت و طبیعی نگاری,فاصله داشته باشد.
با این حال,*شرایط*,یک فیلم بسیار هوشمندانه ای است و میتواند سبب گفتگو هایی در باره همجنسگرایی و زندگی زیرزمینی این افراد شود.برخی معتقد هستند که سیاست دولت ایران برای جدا کردن مردان و زنان در محیطهای عمومی و آموزشی,سبب سر درگمی و بحران دختران میگردد و چه توقعی برای رفتارهای اینچنین دختران وجود خواهد داشت وقتی که آنها تنها قادر با همصحبتی و یافتن دوست از میان دختران خواهد بود.
خانم *مریم ؟؟* / یک لزبین ایرانی / : ...برخی از صجنه های این فیلم را من در زندگی شخصی خود تجربه نموده ام اما با این حال,یک لزبین ایرانی نمیتواند از دیدن این فیلم لذت ببرد و یا با آن همذات پنداری نماید,اگرچه بسیاری از تماشگران ممکن است از دیدن این فیلم لذت بسیاری کسب نمایند.
...من به عنوان لزبینی که تا حدودی با فرهنگ و روش زندگی لزبین های ایرانی آشنایی دارد,معتقد هستم که در این فیلم بجای توجه بیشتر یه جنبه های مخفی زندگی لزبین ها,به رفتارهای فیزیکی و *پورنو* تمرکز نموده و حتی این روش را در صحنه های عاشقانه هم میتوان به عینه مشاهد نمود.
خانم *نگار مرتضوی* /یک لزبین ایرانی / : ...من در دبیرستانهای خودمان به وضوح میبینم که دختران ابتدا همدیگر را برای دوستی انتخاب میکنند اما این دوستی به ظاهر ساده,کم کم پیشرفت کرده و عاشقانه میگردد.شما حتی در خانواده های بسیار سنتی هم میتوانید ببینید که دختران,نسبت به احساساتی دارند اما دقیقا نمیتوانند آنرا توضیح بدهند.
خانم *عباس قلی زاده* / فمنیست / : ...برخی از فمنیستها و فعالان زن ایرانی,با دیدن این فیلم بسیار عصبانی شده بودند و اظهار میکردند که اگر چه ما به داشتن چنین فیلمهایی نیاز داریم اما فیلم *شرایط* در حال اغراق گویی و مصنوعی جلوه دادن موضوع روابط لزبین هاست.. .من میدانم که پیدا کردن دو دختر مقیم ایران که تمایل به بازی در چنین نقشهایی را داشته باشند,به سختی مقدور میباشد و برای همین هم این دو هنرپیشه اصلی فیلم,به طبیعی نشان دادن داستان فیلم لطمه وارد میکنند و روابط بین آنها هم حالتی اغراق گونه و غلیظ شده به نظر میرسد.اما این فیلم در جامعه ای که همجنسگرایی را به مرگ محکوم میکنند,یک محرک فکری خوبی میتواند باشد.
خانم جوانی از تهران : ...من بی صبرانه منتظر پیدا کردن یک کپی از این فیلم هستم.در حال حاظر,بسیاری از مردم در باره هویت و گرایش جنسی خود دچار ابهام هستند و من فکر میکنم که این فیلم باعث شهامت یافتن آنها نسبت به پیگیری و کشف واقعی چنین پرسش های خواهد گردید.در برخی از شهرهای بزرگ و خانواده های مدرن تر,حتی دختران برای اطمینان یافتن از هویت و گرایش جنسی واقعی خود,حداقل یکبار با یکی از همجنسان خود دارای سکس بوده اند و گاه برای اطمینان,آنرا تکرار کرده اند.http://www.thedailybeast.c
(( آقای *امید معماریان*,برنده قلم طلایی از جشنواره مطبوعات سال 2001 استکه با روزنامه هایی چون *حیات نو...وقایع اتفاقیه...شرق* همکاری میکرد.او در سال 2004 در شهر نیویورک به اجرای کنفرانسی در باره ایران اقدام نمود و همین امر باعث گردید تا در برگشت به ایران دستگیر و به زندان منتقل گردد و مدتی را در زندان بسر ببرد.))
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر